Gölge Yazarlık

Ülkemiz için henüz pek bilinmedik ve yabancı bir kavram olan gölge yazarlığı tanımak ister misiniz? Bu yazı, gölge yazarlık ile ilgili merak ettiğiniz ve bilmeniz gereken tüm konulara cevap veriyor.

Gölge Yazarlık Nedir?

Gölge yazarlık, yazma işini meslek edinmiş profesyonel bir yazarın, çeşitli nedenlerle kitap yazdırmak isteyen bir müşteri için müşterinin belirlediği özelliklerde bir kitap yazmasıdır. Meslektaşlarınızdan bir adım öne geçmek, daha profesyonel bir duruş sergilemek ya da bilgi birikiminizi ve deneyimlerinizi tasdiklemek veya sadece aklınızdaki harika hikâyeyi yazılı olarak görmek istiyor olabilirsiniz. Ancak yüzlerce sayfa içerik üretmek disiplin gerektirir ve herkesin kitap yazacak kadar vakti, sabrı, eğitimi ya da deneyimi olmayabilir. Günlük hayatın yoğunluğunda kitap yazmak gibi dikkatinizi tam olarak vermenizi gerektiren bir işe odaklanmakta zorlanabilir ya da nereden başlayacağınızı bilemiyor olabilirsiniz. Bu gibi durumlarda hizmetlerinizden faydalanabileceğiniz bir gölge yazar, hayallerinizdeki kitap projesini sizin için gerçeğe çevirebilir.

Yazma mesleğinde iyi olan herkes gölge yazarlık yapamayabilir. Bir başkası adına kitap yazmak, yazım yeteneklerinin yanı sıra araştırma, empati, gözlem gibi farklı alanlarda da başarılı olmayı gerektirir. Bir başkası için kitap yazmak gibi zorlu bir görevi üstlenen gölge yazarın sahip olması gereken en önemli özellik, kuşkusuz ki araştırma yeteneğidir. Gölge yazarlar çoğunlukla uzmanlık alanlarına bağılı olarak çalışmalarına rağmen yazacakları alanda kendilerini sürekli geliştirmeleri ve çok okumaları gerekir. Ayrıca müşterinin istediği bakış açısından yazabilmek, uzun sürecek bir araştırma süreci de gerektirebilir. Bazı kitaplar, gölge yazarı işe alan müşteri ile uzun röportajlar yapılmasını zorunlu kılar. Daha çok hayat hikâyesi ya da profesyonel hayatı konu alan bu kitaplar için gölge yazarın aynı zamanda iletişim yeteneklerinin de güçlü olması gerekir.

Gölge yazarlar tüm bunların yanı sıra bağımsız çalışmanın gerekliliklerini de yerine getirmelidir. Belirlediği teslim tarihlerine sadık kalmalı, saygılı olmalı, serbest bir şekilde çalışabilmeli ve müşterilerin güvenini kazanmalarına yardımcı olacak profesyonel bir dil ve yaklaşım sergilemelidir.

Ünlü Gölge Yazar Projeleri

Sadece yeni yazarlar değil, ünlü ve deneyimli yazarlar bile gölge yazarların hizmetlerinden faydalanmayı seçebilir. H.P Lovecraft’ın Harry Houdini, Robet Ludlum’un Jason Bourne, Alice Leonhardt’ın Nancy Drew kitapları gölge yazarlar tarafından yazılmıştır. Tom Clancy, R.L Stine ve James Patterson gibi dünyaca ünlü yazarların da gölge yazar kullandıkları bilinir. Bunun yanı sıra onlarca senedir çok satanlar listelerinin bir parçası olan dünyaca ünlü James Bond serisi ve Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı da gölge yazarlar tarafından kaleme alınmıştır.

Gölge Yazar Sözleşmesi

Bir gölge yazar ile anlaşma sağlamanın en önemli kısmı, gölge yazar ile müşteri arasında imzalanacak olan sözleşmedir. Bu sözleşme, sadece yapılacak işin içeriğini ve ödeme miktarı ile koşullarını belirlemekte kalmaz, aynı zamanda müşterinin haklarını ve gizliliğini de korur.

Size geçmişte yazdığı kitapların ve çalıştığı yazarların ismini izin almadan referans olarak veren bir kişi, gelecekte yeni müşterilere karşı sizin adınızı da referans olarak kullanacaktır.

Gölge yazar sözleşmesinin ilk kısmı, yazarın yükümlülüklerini belirtir. Burada yazılacak eserin dili, yazım süresi ve teslim tarihleri, yazılacak en az sayfa sayısı ve eserin türü belirlenir. Ayrıca bu bölümde gölge yazarın bu işi bizzat yapacağı, başka eserlerden içerik çalmayacağı, bu eseri kendi ismi altında basmayacağı ya da başka birine devredemeyeceği de yazabilir. Profesyonel bir gölge yazar sözleşmesinde ayrıca gölge yazarın eserin satışından, kiralanmasından ya da sahnelenmesinden doğacak gelirlerden hak talep etmeyeceği ve müşterinin ödemeyi tamamlamasının ardından tüm maddi ve manevi hakları yazara devredeceği maddeleri de yer almalıdır.

Gölge yazarın yükümlülüklerini belirleyen ilk kısmın en önemli maddelerinden biri, gölge yazarın yapacağı bu iş süresince müşteriden edineceği her türlü bilgiyi başka kimseyle paylaşmayacağını beyan ettiği bölümdür. Bu, iş fikirleri, ileriye yönelik projeler, bilgi birikimleri, telif hakkı bilgileri, patentler, mesleki sırlar, yazışmalar, grafikler, veriler, formüller, dizaynlar, planlar, örnekler, raporlar, ticari bilgiler, tanımlar ve üretim bilgileri pek çok gibi alanı içerir ve sözleşmede mümkün olduğu kadar açık ve detaylı bir şekilde belirtilmelidir. Gölge yazarlığın en önemli özelliklerinden olan gizlilik de bu sözleşme ile korunur. Burada gölge yazarın müşterinin izni olmadan müşterinin ya da eserin ismini referans olarak kullanamayacağı bilgisi de mutlaka yer almalıdır.

Sözleşmenin ikinci kısmı müşterinin yükümlülüklerini belirler. Müşteri, eseri yayımlayıp yayımlamamakta serbesttir. Bu kısım ayrıca ödenecek toplam miktarı ve ödeme tarihlerini de belirler. Ödemenin gölge yazar tarafından belirlenen bir kısmı anlaşmanın imzalanması sırasında ödenir. Daha sonraki ödemeler gölge yazarlara göre değişiklik göstermesine rağmen çoğunlukla kitabın tamamlanan her çeyreğine bölünebilir. Kalan son miktar ise eserin tesliminde ödenir. Sözleşmenin bu kısmı ayrıca müşterinin sözleşme imzalandıktan sonra bu projeden vazgeçmesi durumunda yaptığı ödemeyi geri alamayacağını da belirtir.

Bir gölge yazar için sözleşmenin ikinci kısmındaki en önemli bölüm, ödeme tarih ve şartlarının yanı sıra kuşkusuz ki müşteriye onay için gönderilen bölümlere ya da bilgi taleplerine verilen cevap süresidir. Bu konularda müşteriden kaynaklı gecikmelerin sözleşmenin ilk kısmında yer alan proje süresine dahil olmayacağı mutlaka belirtilmelidir.

Sözleşme, Türk hukukunun geçerli olduğunu ve tarafların bu sözleşmede yer alan isim ve adres bilgilerinin doğru olduğunu belirten, sözleşmenin sayfa, nüsha sayısı ve tarihini yazan maddelerle sona erer.

Gölge Yazarlar Nasıl Çalışır?

Gölge yazarların büyük bir kısmı evlerinden ve serbest olarak çalışır. Bunun yanı sıra bazı yayınevleri ve editörlük şirketlerinin bünyesinde çalışan gölge yazarlar da bulabilirsiniz. LinkedIn ve serbest çalışanların yer aldığı internet siteleri üzerinden de gölge yazarlara ulaşabilirsiniz.

Bir gölge yazar projenin kabulü ve sözleşmenin imzalanmasından sonra araştırma sürecine başlar. Gölge yazarın ihtiyacı olan ilk şey, müşteriyi, müşterinin ihtiyaçlarını, yazılması istenilen eserin kategorisini ve bu kategorideki diğer kitapları anlamasıdır. Ayrıca müşterinin dilini ve anlatım şeklini daha iyi sindirebilmek için varsa müşteriye ait konuşma videolarını ve yazı örneklerini talep edebilir. Özellikle yeni yazarlar yazım stillerini oluşturdukları ilk dönemlerde en çok okudukları ve en sevdikleri yazarların dilinden ağırlıklı bir şekilde etkilenirler. Bu nedenle müşterinin en sevdiği ve en çok okuduğu yazarlar da gölge yazarın müşteriye uygun bir dil ve anlatım biçimi geliştirmesine yardımcı olacaktır.

Bir gölge yazarın çalışma şeklini ağırlıklı olarak müşterinin talepleri belirler. Bazı müşteriler sadece belli bir alanda kitap talep edip içeriğine kesinlikle karışmazken bazı müşteriler kitabın içeriğini belirlemiş olarak gelebilir. Bu durumda bu müşterinin kitabın “İçindekiler” kısmını hazırlaması gerekir. Gölge yazar bu başlıklara uygun içerikler yaratarak kitabı oluşturabilir. Ancak bazı durumlarda gölge yazarın müşteriyi yönlendirmesi de gerekebilir. Örneğin kurgu dışı konularda müşterinin aklındaki bazı içerikler tek bir kitap için yeterli olmazken bazı içeriklerden birden fazla kitap çıkarılabilir. Müşterinin istediği bölüm ve başlıklar içeriğe uygun olmayabilir ya da sıralamaları yanlış olabilir. Yine kurgusal alanda ise bazı hikâyeler tek bir kitap oluşturmak için yeterli derinliğe sahip değilken diğer hikâyelerden bir seri yazılabilir. Bu gibi durumlarda müşteri gölge yazarın önerilerine uyarak gerekli düzeltmeleri yapabilir ya da gölge yazardan kendi istediği koşullarda bir içerik oluşturmasını talep edebilir.

Her kitap yazımında olduğu gibi gölge yazarlar için de en önemli kısım başlangıçtaki araştırma kısmıdır. Gölge yazar müşterinin isteklerini ve yazılacak içeriği özümsedikten sonra yazım işlemine başlayabilir. Yazım işi, gölge yazarın müşteriye uygun bir anlatım biçimi yaratması gerektiği için yavaş başlayabilir, ancak dil oturduktan sonra mutlaka hızlanacaktır. Aynı şekilde yazımın ilk aşamalarında her bölüm taslağı için müşteriden onay istenmesi normaldir. Bu, müşterinin taleplerini daha iyi anlamak ve eğer gerekiyorsa anlatım biçiminde düzeltmelere gitmek için önemli bir adımdır. Ayrıca ilk aşamalarda müşteriden sık bir şekilde onay almak, kitabın yarısını tamamladıktan sonra müşterinin onayı olmadığı, yazım müşterinin dilini yansıtmadığı ya da içerik müşterinin aklındakiyle örtüşmediği için tüm içeriğin baştan yazılmasını engeller.

Gölge yazar ilk taslağı bitirdiğinde içeriğin en azından yarısı müşteri tarafından onaylanmış olmalıdır. Gölge yazar sözleşmesindeki proje süresi, genelde ilk taslağın bitişini belirtir. Daha sonra ilk taslağı okuması, üzerinde not alması ve yorum yapması için müşteriye zaman verilir. Müşterinin istediği düzeltmeler ve değişiklikler yapıldıktan sonra son taslak oluşturulur ve proje tamamlanır.

Doğru Gölge Yazar Nasıl Bulunur?

Mesleğinde çok başarılı olan bir gölge yazarın her türlü müşteri ile çalışabileceğini düşünmek yanlış olabilir. Gölge yazarlar genelde eğitimlerinden ya da deneyimlerinden edindikleri bilgilere göre müşteri ve alan seçerler. Örneğin hukuk okumuş bir gölge yazar bu tarz içeriklere yoğunlaşırken çocuk gelişimi okumuş olan bir başka gölge yazar çocuk kitapları üzerinde çalışabilir. Benzer şekilde işletme mezunu bir gölge yazar da sosyal medya veya insan kaynakları gibi konuları kaleme almayı seçebilir. Yaratıcı yazarlık dersleri almış insanlar, yayınevlerinde çalışmış editör ve çevirmenler de kurgusal alanlarda gölge yazarlık yapmayı seçebilir.

Bir gölge yazar ile müşteri arasında başarılı bir iş ilişkisi kurulması ve ortaya kaliteli bir içerik çıkarılması, her iki tarafın da iletişim yeteneklerine bağlıdır. Gölge yazarların yaşadığı en büyük sorunlardan biri, müşterilerin kendilerini ve yazılmasını istedikleri kitaptan ne beklediklerini anlatmakta sorun yaşamasıdır. Bu yüzden müşterinin bir gölge yazar ile anlaşma imzalamadan önce ne istediğinden tam olarak emin olması, bu konuyu düşünmek için uzun bir zaman ayırması ve istediklerini doğru bir şekilde ifade edebilmesi çok büyük önem taşır. Müşteri genel konularda ortalama bir eser talep etmediği sürece gölge yazarın ortaya koyacağı iş, müşterinin yönlendirmesine bağlı olacaktır.

Doğru bir gölge yazar seçtiğinizden emin olmak için gölge yazarın sözleşmesini inceleyebilir, projenizin detayları konusunda Zoom gibi uygulamalar üzerinden görüşme talep edebilir ya da gölge yazarın seçtiğiniz alanda birkaç sayfalık bir deneme yazısı yazmasını isteyebilirsiniz. Kısa bir metin, uzun bir kitap ile aynı ilkelere sahip değildir ve yazım süreçleri de oldukça farklıdır. Fakat bu, en azından gölge yazarın dili ve anlatım şekli konusunda sizi bilgilendirecektir.

Bu süreçte başarılı bir eser ortaya çıkarmak için farklı gölge yazarlar ile tanışmaktan ve onlarla görüşmekten çekinmeyin. Eğer arzu ediyorsanız bu görüşmeler için isminizi ve üzerinde çalışmak istediğiniz projenin haklarını koruyan bir gizlilik sözleşmesi de talep edebilirsiniz.